Onrechtmatige overheidsdaad – aansprakelijkheid
Deze zaak draait om onrechtmatige overheidsdaad. De gemeente wordt aansprakelijk gesteld voor door aannemer uitgevoerde bouwwerkzaamheden. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de gemeente afdoende voorzorgsmaatregelen getroffen teneinde bouwschade aan de boerderij van [x] te voorkomen. Vóór de aanvang van de bouwwerkzaamheden heeft de gemeente overleg gevoerd met [x]. In plaats van te heien is er dit keer gekozen voor het gebruik van boortechnieken. Bovendien heeft de gemeente de aannemer opgedragen om een opnamerapport (nulmeting) te laten uitvoeren en heeft zij de aannemer geïnstrueerd om bij het uitvoeren van sloop-, grond- en funderingswerkzaamheden de werkzaamheden zoveel mogelijk trillingsvrij uit te voeren, juist teneinde bouwschade aan de boerderij van [x] te voorkomen. Van een doen of nalaten door de gemeente in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, is dan ook geen sprake. Anders dan [x] heeft betoogd, is de rechtbank van oordeel dat de gemeente niet gehouden was om zelf (op locatie) toezicht te houden op de bouwwerkzaamheden.
Hebt u omtrent onrechtmatige overheidsdaad of aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad in het algemeen, verdere vragen hebben dan wel behoefte hebben aan direct advies of juridisch, kunt u altijd kosteloos contact opnemen met ons advocatenkantoor. Dit gaat snel en u krijgt direct een van onze advocaten aan de telefoon. Wij zijn specialist op dit terrein. Bel ons nu op ons centrale telefoonnummer 030 252 35 20 of tot 22.00 uur op 030 252 35 20. Een eerste telefonisch advies is altijd kosteloos.
Uitspraak
RECHTBANK LEEUWARDEN
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 91678 / HA ZA 08-774
Vonnis van 7 oktober 2009
in de zaak van
[x],
wonende te Sneek,
eiser,
advocaat mr. X,
tegen
1. de publiekrechtelijke rechtspersoon
GEMEENTE SNEEK,
zetelend te Sneek,
gedaagde,
advocaat mr. Y,
2. de besloten vennootschap
BOUWBEDRIJF ABC EN ZOON,
zetelend te Oudega,
gedaagde,
niet verschenen.
Partijen zullen hierna [x] en de gemeente genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
– de dagvaarding
– de verstekverlening tegen ABC op 24 september 2008
– de conclusie van antwoord van de zijde van de gemeente
– de akte van depot van 23 maart 2009 van [x]
– de akte van [x] van 6 april 2009
– het proces-verbaal van comparitie van 6 april 2009.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. [x] is eigenaar van de monumentale boerderij, genaamd “[naam]” aan de [adres] te Sneek. In de schuur van deze boerderij verhuurt [x] appartementen.
2.2. De boerderij van [x] ligt naast de aan de gemeente in eigendom toebehorende [naam]school aan de [adres] te Sneek. De afstand tussen de boerderij van [x] en de [naam]school is ongeveer 8 meter.
2.3. In de zomer van het jaar 2000 is bij de bouw van een speellokaal en een nieuwe vleugel van de [naam]school bouwschade ontstaan aan de boerderij van [x]. Deze schade is veroorzaakt door met name hei- en graafwerkzaamheden. De schade is destijds door de CAR-verzekeraar van de gemeente aan [x] vergoed.
2.4. In het jaar 2004 heeft er tussen [x] en de gemeente overleg plaatsgevonden omtrent door de gemeente voorgenomen nieuwe bouwwerkzaamheden aan de [naam]school.
2.5. In de zomer van het jaar 2006 hebben de hiervoor bedoelde bouwwerkzaamheden aan de [naam]school plaatsgevonden. Deze zijn in opdracht van de gemeente verricht door ABC. In het tot die opdracht behorende bestek is onder meer vermeld, dat ABC een CAR (Constructie All-Risks)-verzekering diende te sluiten. Tevens is bepaald:
“De aannemer dient een opname rapport van het bestaande gebouw van de opdrachtgever (school) en de belendende bebouwing te maken. De achterliggende boerderij van de heer [x] zowel een binnen en een buitenopname e.e.a. in overleg met de opdrachtgever en de directie. Het opname rapport te maken voor start van alle werkzaamheden.”
In de Nota van inlichtingen, wijzigingen en aanvullingen is omtrent deze bepaling vermeld:
“Opnamerapport
Opname rapport laten uitvoeren door een erkend en gecertificeerd bedrijf.
aanvulling:
De aannemer dient in acht te nemen dat bij het uitvoeren van sloop-, grond en funderingswerkzaamheden de werkzaamheden zoveel mogelijk trillingsvrij dienen te worden uitgevoerd. E.e.a. i.v.m. de schade gevoeligheid van de naast gelegen boerderij.”
2.6. Alvorens de bouwwerkzaamheden waren gestart, heeft er op 6 juli 2006 in opdracht van ABC door de Hanselmangroep een opname plaatsgevonden (nulmeting) van de boerderij van [x]. Daarbij zijn meer dan 100 foto’s van de boerderij van [x] gemaakt.
2.7. Bij het uitvoeren van de bouwwerkzaamheden is er in plaats van heien gekozen voor het gebruik van boortechnieken.
2.8. De boerderij van [x] vertoont na de hiervoor bedoelde bouwwerkzaamheden nieuwe scheurvorming.
3. De vordering
3.1. De vordering van [x] strekt ertoe, dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
1. de gemeente en ABC hoofdelijk zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [x] te betalen:
a. een bedrag groot € 10.305,05 als hoofdsom;
b. een bedrag groot € 768,00 aan buitengerechtelijke kosten;
c. een bedrag ad € 500,00 wegens kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid;
d. met de wettelijke rente over a, b en c vanaf de dag van de verschuldigdheid van de facturen tot aan de dag van betaling;
2. de gemeente en ABC zal veroordelen in de kosten van deze procedure.
3.2. De gemeente voert verweer. Op de stellingen van partijen [x] en de gemeente wordt hierna – voor zover van belang – nader ingegaan.
4. Het geschil en de beoordeling
4.1. [x] heeft aangevoerd, dat hoewel er is gekozen voor het gebruik van boortechnieken in plaats van heien en er op een aantal onderdelen duidelijk voorzichtiger te werk is gegaan dan tijdens de bouwwerkzaamheden in het jaar 2000, er desalniettemin scheuren in de boerderij zijn ontstaan als gevolg van trillingen veroorzaakt door grondverzet waarbij een kraan werd gebruikt. In tegenstelling tot de voorzichtigheid waarmee de boormachine over het terrein werd verplaatst, werd er minder voorzichtig omgesprongen met het verplaatsen van de kraan. Door het te snel in beweging zetten van grote en kleine grondverzet-kranen en het te snel rijden van deze kranen over het terrein zijn er duidelijk voelbare trillingen ontstaan, aldus [x]. Ook bij het laden en lossen van onder meer grote stukken beton in een stalen container op korte afstand van de haag van [x] zijn volgens [x] trillingen ontstaan. [x] stelt dat hij de bouwvakkers direct heeft verzocht om rustiger aan te doen toen hij de trillingen voelde. Tevens stelt hij de gemeente een aantal malen te hebben gebeld. Volgens [x] werd hij door de gemeente van het kastje naar de muur gestuurd. ABC heeft onrechtmatig (te weten onzorgvuldig) gehandeld en is daarmee schadeplichtig jegens [x], aldus [x]. Wat betreft de gemeente heeft [x] aangevoerd, dat de gemeente aansprakelijk is op een drietal gronden en wel:
– als eigenaar van de [naam]school; er is sprake van een onrechtmatige daad;
– de gemeente is tekort geschoten in haar toezichthoudende taak; er is wel gewaarschuwd in het bestek maar er is tijdens de bouw te weinig toezicht gehouden. [x] heeft met de gemeente gebeld maar een reactie is uitgebleven. De gemeente had er boven op moeten zitten.
– er is sprake van een onrechtmatige overheidsdaad. Er is rechtmatig gebouwd maar [x] heeft hiervan onevenredig veel nadeel gehad.
De vordering jegens ABC
4.2. Wat betreft de vordering die jegens ABC – tegen wie verstek is verleend – is ingesteld, is de rechtbank van oordeel dat het gevorderde niet onrechtmatig of ongegrond voorkomt, zodat de vordering zal worden toegewezen.
4.3. ABC zal als de in het ongelijk te stellen partij worden veroordeeld in de kosten van het geding. De kosten aan de zijde van [x] – die voor de helft worden toegerekend aan de procedure jegens ABC – worden vastgesteld op:
– dagvaardingskosten 35,90
– vast recht 153,00
– salaris voor de advocaat 452,00 (0,5 x 2 punten x tarief EUR 452,00)
Totaal EUR 640,90
De vordering jegens de gemeente
4.4. De gemeente ontkent op enige grond aansprakelijk te zijn voor de door [x] geleden schade. Volgens de gemeente is zij zorgvuldig te werk gegaan. De gemeente betwist aansprakelijk te zijn voor (vermeend) onrechtmatig handelen aan de zijde van ABC. De gemeente betwist bovendien dat tussen het (vermeend) onrechtmatig handelen aan de zijde van ABC en de door [x] geleden schade een voldoende causaal verband bestaat. Ten slotte betwist de gemeente de hoogte van de gestelde schade.
4.5. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de gemeente afdoende voorzorgsmaatregelen getroffen teneinde bouwschade aan de boerderij van [x] te voorkomen. Vóór de aanvang van de bouwwerkzaamheden heeft de gemeente overleg gevoerd met [x]. In plaats van te heien is er dit keer gekozen voor het gebruik van boortechnieken. Bovendien heeft de gemeente de aannemer opgedragen om een opnamerapport (nulmeting) te laten uitvoeren en heeft zij de aannemer geïnstrueerd om bij het uitvoeren van sloop-, grond- en funderingswerkzaamheden de werkzaamheden zoveel mogelijk trillingsvrij uit te voeren, juist teneinde bouwschade aan de boerderij van [x] te voorkomen. Van een doen of nalaten door de gemeente in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, is dan ook geen sprake. Anders dan [x] heeft betoogd, is de rechtbank van oordeel dat de gemeente niet gehouden was om zelf (op locatie) toezicht te houden op de bouwwerkzaamheden. Ook de enkele omstandigheid dat de gemeente niet ter plekke heeft gekeken nadat [x] een aantal malen tijdens de bouwwerkzaamheden met de gemeente had gebeld, kan niet tot een ander oordeel leiden. Onvoldoende gesteld of gebleken is dat de gemeente als gevolg van deze telefoongesprekken op de hoogte was, of behoorde te zijn van de door [x] gestelde ernst van de situatie. Nog afgezien van de vraag met wie [x] toen heeft gesproken, is onduidelijk gebleven wat er tijdens deze – blijkens een door [x] in het geding gebrachte uitdraai: enkele minuten durende – gesprekken aan de orde is geweest. Ten slotte valt niet in te zien dat de enkele omstandigheid dat de gemeente ABC heeft verplicht om een CAR-verzekering te sluiten in plaats van deze – evenals in het jaar 2000 – zélf te sluiten, onrechtmatig is jegens [x].
4.6. Ook de enkele omstandigheid dat de gemeente eigenaar is van de [naam]school, kan niet tot aansprakelijkheid van de gemeente leiden. De schade aan de boerderij van [x] is niet ontstaan door een gevaarlijke opstal (de [naam]school), zoals in artikel 6:174 Burgerlijk Wetboek bedoeld, maar (beweerdelijk) door handelen van ABC bij de uitvoering van de bouwwerkzaamheden. Ook is geen sprake van zaaksbeschadiging – en daarmee het plegen van een inbreuk op een recht van [x] – door de gemeente. De bouwwerkzaamheden hebben immers plaatsgevonden door ABC en niet door de gemeente. De gemeente is niet op grond van artikel 6:171 Burgerlijk Wetboek aansprakelijk voor door ABC gemaakte fouten. De overheid als opdrachtgever valt buiten het bestek van deze aansprakelijkheid. De gemeente oefent immers niet een bedrijf uit zoals in artikel 6:171 Burgerlijk Wetboek bedoeld.
4.7. Van een onrechtmatige overheidsdaad – zoals [x] heeft gesteld – is evenmin sprake. Zoals hiervoor reeds is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de gemeente niet onrechtmatig heeft gehandeld. Voor zover [x] al heeft bedoeld te stellen dat sprake is van een rechtmatige overheidsdaad, oordeelt de rechtbank dat daarvan evenmin sprake is. De aanwezigheid van onevenredige schade aan de zijde is niet aan de orde; gelet op hetgeen hiervoor onder 4.2 is overwogen, is ABC immers aansprakelijk voor deze schade.
4.8. [x] zal als de in het ongelijk te stellen partij worden veroordeeld in de kosten van het geding. De kosten aan de zijde van de gemeente worden vastgesteld op:
– vast recht 306,00
– salaris voor de advocaat 904,00 (2 punten x tarief EUR 452,00)
Totaal EUR 1.210,00
5. De beslissing
De rechtbank
De vordering jegens ABC
5.1. veroordeelt ABC om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [x] te betalen een bedrag van € 11.573,05, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf a, b en c vanaf de dag van de verschuldigdheid van de facturen tot aan de dag van betaling,
5.2. veroordeelt ABC in de kosten van het geding, aan de zijde van [x] vastgesteld op € 188,90 aan verschotten en op € 452,00 aan salaris voor de advocaat,
5.3. verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
De vordering jegens de gemeente
5.4. wijst de vordering af,
5.5. veroordeelt [x] in de kosten van het geding, aan de zijde van de gemeente vastgesteld op € 306,00 aan verschotten en op € 904,00 aan salaris voor de advocaat,
5.6. verklaart de veroordeling sub 5.5. uitvoerbaar bij voorraad.
(bron: www.rechtspraak.nl)
Mocht u omtrent onrechtmatige overheidsdaad of aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad in het algemeen verdere vragen hebben dan wel behoefte hebben aan direct advies of bijstand (hulp), kunt u altijd kosteloos contact opnemen met ons advocatenkantoor. Dit gaat snel en u krijgt direct een van onze advocaten aan de telefoon. Wij zijn specialist op dit terrein. Bel ons nu tegen op 030 252 35 20 of tot 22.00 uur op 030 252 35 20. Een eerste telefonisch advies is altijd kosteloos.
