Wijziging van de arbeidsvoorwaarden

Uitgangspunt is dat een werknemer in beginsel niet gehouden is voorstellen van de werkgever tot wijziging van de arbeidsvoorwaarden (zoals salaris) te aanvaarden: daarover moet tussen hen overeenstemming worden bereikt.

Of een werknemer ondanks het ontbreken van overeenstemming een wijziging van de arbeidsvoorwaarden (zoals bijvoorbeeld een salarisverlaging) tegen zich moet laten gelden dient te worden beoordeeld aan de hand van de maatstaf van het arrest Stoof/Mammoet (11 juli 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD1847).

In dit arrest heeft de Hoge Raad het navolgende overwogen:

3.3.2 (…)
Bij de beantwoording van de vraag tot welke gevolgen een wijziging van de omstandigheden voor een individuele arbeidsrelatie kan leiden, dient immers in de eerste plaats te worden onderzocht of de werkgever daarin als goed werkgever aanleiding heeft kunnen vinden tot het doen van een voorstel tot wijziging van de arbeidsvoorwaarden, en of het door hem gedane voorstel redelijk is. In dat kader moeten alle omstandigheden van het geval in aanmerking worden genomen, waaronder de aard van de gewijzigde omstandigheden die tot het voorstel aanleiding hebben gegeven en de aard en ingrijpendheid van het gedane voorstel, alsmede – naast het belang van de werkgever en de door hem gedreven onderneming – de positie van de betrokken werknemer aan wie het voorstel wordt gedaan en diens belang bij het ongewijzigd blijven van de arbeidsvoorwaarden. Nu de werknemer op deze wijze beschermd wordt tegen onredelijke voorstellen van de werkgever, en nu vervolgens nog dient te worden onderzocht of aanvaarding van het door de werkgever gedane redelijke voorstel in het licht van de omstandigheden van het geval in redelijkheid van de werknemer gevergd kan worden, is het belang van de werknemer bij een ondanks de veranderde omstandigheden ongewijzigd voortduren van de arbeidsvoorwaarden voldoende gewaarborgd. (…)

Uit het Stoof/Mammoet arrest volgt dat de navolgende vragen dienen te worden beantwoord bij de vraag of een werkgever gerechtigd is tot eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden:
– is er sprake van gewijzigde omstandigheden die nopen tot een wijziging van de arbeidsvoorwaarden?
– is het gedane voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst in het licht van de omstandigheden van het geval redelijk?
– kan aanvaarding van het voorstel in redelijkheid van de werknemer worden gevergd?